TP.HCM: Dự án nạo vét, cải tạo rạch Xuyên Tâm nguy cơ chậm tiến độ, gần 2.000 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng

Những ngày cuối tháng 9 có mặt tại gói thầu XL-03 thuộc dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm, phóng viên Tạp chí Xây dựng ghi nhận, đoạn từ đường Lương Ngọc Quyến đến sông Vàm Thuật (thuộc phạm vi phường An Nhơn và phường Bình Lợi Trung) trên công trường mặc dù thời tiết "sáng nắng, chiều mưa", nhưng các nhà thầu cùng đơn vị tư vấn giám sát đang dần khắc phục khó khăn, huy động nhân sự cùng máy móc thiết bị để đẩy nhanh thi công với tinh thần "3 ca, 4 kíp".

Ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP.HCM (Ban Hạ tầng đô thị) cho biết, sau 20 năm chờ đợi, dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm đã được thành phố khởi công tháng 5 vừa qua. Dự án có 3 gói thầu xây lắp, trong đó, gói thầu XL-03 được khởi công làm đầu tiên. Hiện nay, nhà thầu đang tổ chức đồng loạt 6 mũi thi công trên phạm vi gói thầu XL-03, tiến hành khoan cọc thử, gia cố nền bằng cọc xi măng đất và đóng cọc. Tuy nhiên, công tác thi công đang gặp một số khó khăn do vướng mặt bằng liên quan hàng chục hộ dân và các tuyến cáp điện. Do đó, sau hơn 4 tháng thi công, gói thầu mới chỉ đạt sản lượng hơn 5%.

"Về công tác giải phóng mặt bằng, tại phường An Nhơn, chính quyền địa phương đã tổ chức bàn giao hoàn thành 109/138 trường hợp bị ảnh hưởng (đạt 78,9%), tương đương với chiều dài 1.200/1.422m. Dự kiến đến ngày 30/9, Ban Bồi thường, giải phóng mặt bằng Gò Vấp sẽ nhận bàn giao mặt bằng của 29 trường hợp còn lại và bàn giao mặt bằng toàn tuyến cho Ban Hạ tầng đô thị. 

Tương tự, tại phường Bình Lợi Trung, các đơn vị đã hoàn thành bàn giao mặt bằng khoảng 1.042/1.300m. Đối với đoạn liên quan 20 trường hợp (khoảng 258m) thuộc dự án Khu dân cư Bình Hòa do Công ty TNHH MTV Đầu tư và xây dựng Tân Thuận làm chủ đầu tư chưa được bàn giao mặt bằng. Hiện Ban Hạ tầng đô thị đã kiến nghị UBND Thành phố chỉ đạo các đơn vị thực hiện sớm", ông Dũng cho biết thêm.

Theo Ban Hạ tầng đô thị, thời gian thi công gói thầu XL-03 từ tháng 5/2025 đến tháng 11/2026 (550 ngày). Tuy nhiên, Ban Quản lý dự án 3 và đơn vị thi công, tư vấn giám sát đề xuất đẩy nhanh tiến độ để thi công hoàn thành vào ngày 13/8/2026. Đối với gói thầu XL-01 đoạn từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến cầu Bùi Đình Túy (thuộc phạm vi phường Gia Định và phường Bình Thạnh) và gói thầu XL-02, đoạn từ cầu Bùi Đình Túy đến đường Lương Ngọc Quyến (thuộc phạm vi phường Bình Thạnh và phường Bình Lợi Trung), dự kiến khởi công cuối năm 2025 nhưng cũng đang gặp vướng mắc lớn về mặt bằng.

Cụ thể, tổng số trường hợp ảnh hưởng là 2.078 trường hợp (gồm có 2.018 hộ gia đình, cá nhân; 60 cơ quan, tổ chức). Trong đó, có 1.253 trường hợp giải tỏa toàn phần; 824 trường hợp giải tỏa một phần. Trong số này, có đến 1.326 trường hợp cần bố trí tái định cư. Hiện mới chỉ có hơn 100 trường hợp đã bàn giao mặt bằng, đạt tỷ lệ hơn 5%. 

Theo tính toán của chủ đầu tư, tổng diện tích đất dự kiến thu hồi hơn 537.187m2, với dự toán kinh phí bồi thường, hỗ trợ là hơn 13.221 tỷ đồng. Về thủ tục, thiết kế bản vẽ thi công và dự toán của 2 gói thầu đã được Sở Xây dựng TP.HCM cùng chủ đầu tư phê duyệt. Hồ sơ mời thầu điện tử dự kiến sẽ được phát hành trong tháng 9 để lựa chọn đơn vị thi công.

Để bảo đảm tiến độ, Ban Hạ tầng đô thị đề nghị các địa phương liên quan khẩn trương hoàn tất công tác bồi thường, đặc biệt với 29 trường hợp còn lại tại phường An Nhơn, 20 trường hợp tại Khu dân cư Bình Hòa và gần 2.000 hộ dân ở các phường Bình Lợi Trung, Gia Định và Bình Thạnh.

Dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm (từ kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè đến sông Vàm Thuật) có chiều dài hơn 8,8km, đi qua địa bàn các phường Gia Định, Bình Thạnh, Bình Lợi Trung và An Nhơn (trước đây thuộc các quận Gò Vấp và Bình Thạnh). Tổng mức đầu tư của dự án gần 17.230 tỷ đồng, trong đó chi phí dành cho công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã chiếm tới 14.000 tỷ đồng. Dự án chính thức được khởi công từ ngày 10/5, dự kiến hoàn thành sau 3 năm (2028).

Đây là dự án cải tạo môi trường và chỉnh trang đô thị trọng điểm của TP.HCM. Dự án sẽ nạo vét lòng rạch sâu 3,5m, mở rộng lòng rạch từ 20 - 30m. Hệ thống thu gom nước thải và nước mưa sẽ được xây dựng đồng bộ, giúp cải thiện chất lượng môi trường và ngăn ngừa ô nhiễm. Hai bên bờ rạch sẽ xây dựng đường rộng 6m với mỗi bên 2 làn xe, vỉa hè rộng 3 - 4m và hệ thống công viên, cây xanh, chiếu sáng hoàn chỉnh. Sau khi hoàn thành, công trình được kỳ vọng sẽ giải quyết triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường, ngập nước và "thay áo mới" cho bộ mặt đô thị dọc tuyến rạch vốn xuống cấp nghiêm trọng suốt hàng chục năm qua.