Dấu ấn "người mở đường": Con đường vàng tạo ra giá trị vàng

Chia sẻ của ông về slogan của Đèo Cả: Mọi "con đường" phải có "đích đến"?

Đích mà tôi nói đến chính là mục tiêu mà Đèo Cả phải đạt được. Làm hạ tầng giao thông, các yếu tố chất lượng, tiến độ, an toàn, hiệu quả là đích phải được xác định ngay từ đầu. Tôi luôn nhấn mạnh với các cộng sự và toàn thể người lao động Đèo Cả: Làm việc vất vả phải có kết quả, nhưng kết quả ấy phải mang lại hiệu quả để doanh nghiệp phát triển bền vững. Phương châm "Mọi CON ĐƯỜNG phải có ĐÍCH ĐẾN" cũng bắt nguồn từ tinh thần đó.

Chúng tôi không đào hầm, xây cao tốc hay bắc cầu vượt biển chỉ để thu về lợi nhuận. Mục tiêu của chúng tôi là kiến tạo nên những công trình mang giá trị thực, góp phần hoàn thiện mạng lưới hạ tầng quốc gia và tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng nơi các công trình đi qua.

Khi còn là một hợp tác xã quy mô nhỏ tại Phú Yên, ông có từng nghĩ một ngày hợp tác xã ấy sẽ thành thương hiệu Đèo Cả như bây giờ?

Khi tôi bắt đầu tiếp quản Hợp tác xã Hải Thạch, đơn vị đang chìm trong nợ nần. Trong bối cảnh đó, tôi không đặt mục tiêu quá xa mà chỉ mong trước tiên có thể vực dậy hợp tác xã, phát triển nó để đóng góp cho quê hương thông qua các dự án lớn nhỏ tại địa phương.

Hành trình từ Hải Thạch ngày nào đến Tập đoàn Đèo Cả hôm nay không hề bằng phẳng, mà là kết quả của một chuỗi vượt qua gian khó, thử thách với nhiều hy sinh về thời gian và công sức của tôi, của các cộng sự, tập thể người lao động, đội ngũ cố vấn, cùng các đối tác đã tin tưởng và đồng hành với Đèo Cả.

Tôi luôn giữ một nguyên tắc: Làm thật tốt công việc của mình, mài giũa năng lực cốt lõi trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, chú trọng phát triển con người, xác lập công việc rõ ràng và phân chia lợi ích hài hòa với các bên liên quan từ người lao động, cổ đông đến đối tác - nhưng trước đó thì lợi ích quốc gia, nhân dân là lợi ích tối thượng. Khi nền tảng doanh nghiệp đủ vững chắc, chính chất lượng sản phẩm sẽ là yếu tố định vị vị thế của doanh nghiệp.

Hành trình của Đèo Cả, nếu chỉ gói gọn trong một câu, ông sẽ nói gì?

Có thể nói, đó là "Hành trình vượt khó". Đây cũng là slogan mà chúng tôi lựa chọn trong lễ kỷ niệm 40 năm hình thành và phát triển của Tập đoàn Đèo Cả.

Những yếu tố nào đã khiến Đèo Cả được xem là "người" mở đường, chinh phục những công trình tưởng chừng bất khả thi để đưa đến thương hiệu hàng đầu về xây dựng hạ tầng giao thông hôm nay?

Đó là ba yếu tố mang tính trụ cột xuyên suốt hành trình phát triển của Tập đoàn Đèo Cả:

Thứ nhất, quản trị doanh nghiệp hiệu quả. Từ một hợp tác xã nhỏ ở Phú Yên, trải qua nhiều thăng trầm, Đèo Cả đã tích lũy nguồn lực, kinh nghiệm tổ chức thi công và quản lý dự án để hình thành mô hình quản trị thành công.

Chúng tôi kiên trì chiến lược tăng trưởng tập trung, chuẩn hóa quy trình quản lý, xây dựng văn hóa doanh nghiệp chuyên biệt. Đèo Cả chủ động hình thành chuỗi liên kết khép kín, từ tư vấn, thi công, kiểm định đến quản lý, khai thác và vận hành dự án. Đồng thời, chúng tôi đầu tự đào tạo nhân lực chuyên sâu, làm chủ công nghệ lõi, tối ưu hiệu quả để hoàn thành nhiều công trình trọng điểm quốc gia.

Thứ hai, mô hình tài chính liên kết đa dạng. Với quan điểm "Con đường vàng tạo ra giá trị vàng", chúng tôi không chỉ huy động vốn cho hạ tầng giao thông mà còn mở rộng sang bất động sản, trạm dừng nghỉ, logistics và dịch vụ phụ trợ trên nguyên tắc "lợi ích hài hòa - rủi ro chia sẻ". Với vai trò là nhà tổ chức các dự án PPP++ (là một khái niệm do Tập đoàn Đèo Cả đề xuất, nhằm huy động nguồn vốn đa dạng: ngân sách nhà nước, vốn chủ sở hữu, vốn huy động cho các dự án, nhằm tăng hiệu quả đầu tư và giảm rủi ro so với mô hình PPP truyền thống. Mô hình này nhấn mạnh vào việc sử dụng linh hoạt các nguồn lực tài chính khác nhau để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của các dự án công), Đèo Cả tập hợp, đào tạo nhân sự, chuyển giao công nghệ và quản trị để nâng cao năng suất, kiểm soát chi phí, hướng tới tối ưu hiệu quả đầu tư.

Thứ ba là phát triển nguồn nhân lực thực chiến. Chúng tôi xác định "Văn hóa và nhân lực là hai thứ không thể vay mượn". Tập đoàn định hình hệ giá trị cốt lõi "Khát vọng - Kiên định - Tri ân" như kim chỉ nam cho mọi hoạt động.

Đèo Cả quy tụ hội đồng cố vấn gồm các giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia đầu ngành nhiều lĩnh vực để phản biện, đào tạo và đồng hành. Đội ngũ nhân sự được đào tạo bài bản, tiến bộ từ công nhân thực hành, kỹ sư thực chiến đến nhà quản lý chuyên nghiệp - hội đủ "tâm" và "tầm". Nguyên tắc của chúng tôi là "sử dụng người cho công việc, trọng dụng người cho tương lai", đề cao thái độ làm việc, đồng thời luôn có hoạch định lực lượng kế cận cho phát triển bền vững.

Nhiều người biết Hồ Minh Hoàng là người giàu năng lực "thực chiến". Có phải chiến lược nhân sự và quản trị của Đèo Cả cũng có "sắc màu" từ phẩm chất ấy: Chọn lọc để sử dụng - Phát triển để trọng dụng?

Tại Đèo Cả, chiến lược dài hạn luôn bắt đầu từ con người với hai phương diện: nâng cấp năng lực thực thi và thấm nhuần văn hóa doanh nghiệp. Chúng tôi giao việc thật, đặt mục tiêu rõ ràng để đánh giá đúng khả năng, từ đó chọn ra những nhân sự trụ cột có đủ phẩm chất: sẵn sàng hy sinh một phần đời sống cá nhân, tự kỷ luật, biết kiểm soát bản thân, nói không với đạo đức giả, dám đồng cam cộng khổ và chia ngọt sẻ bùi cùng tập thể.

Công tác dụng nhân cũng luôn đi kèm "phép thử lòng người" trong giai đoạn khó khăn hay trước cám dỗ, để "chọn mặt gửi vàng" cho những người thấu hiểu và sống đúng các giá trị cốt lõi "Khát vọng - Kiên định - Tri ân". Họ phải là những người vừa hoàn thành mục tiêu khó trước mắt, tháo gỡ tồn tại hiện hữu, vừa giữ được niềm tin và kỳ vọng cho tương lai của tổ chức. Đây cũng là thước đo để quyết định ai nên được sử dụng và ai xứng đáng được trọng dụng.

Bên cạnh đó, chúng tôi xây dựng chiến lược đầu tư bài bản cho đội ngũ kế cận với mô hình "đàn chim vượt bão 9-18-36-72", nhằm nâng cao năng lực thực hành cho công nhân, tăng khả năng "thực chiến" cho kỹ sư và phát triển đội ngũ quản lý. Đèo Cả đẩy mạnh kết nối hợp tác quốc tế với các tập đoàn tư vấn thiết kế hạ tầng giao thông hàng đầu từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc… để đào tạo nhân lực, tiếp cận công nghệ mới như BIM, AI trong tư vấn, thi công, quản lý và vận hành khai thác.

Chúng tôi luôn coi chất lượng con người là nền tảng để bảo đảm Đèo Cả đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của ngành giao thông, với một tầm nhìn mới trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước.

Tham gia các dự án chiến lược của đất nước, anh suy nghĩ và nhất quán điều gì cốt lõi?

Việc được Đảng và Nhà nước tin tưởng giao triển khai các dự án hạ tầng quan trọng là niềm vinh hạnh lớn đối với Tập đoàn Đèo Cả. Không phải ngẫu nhiên mà Tổng Bí thư và Thủ tướng Chính phủ nhiều lần khẳng định Đèo Cả là tập đoàn lớn của quốc gia, chuyên đi làm những công trình trọng điểm. Tuy nhiên, chúng tôi không cho phép mình "ngủ quên trên chiến thắng", mà coi những ghi nhận đó là lời nhắc nhở về trách nhiệm đối với đất nước, với sản phẩm đã làm ra và uy tín đã gây dựng.

Trong quá trình triển khai các dự án hạ tầng giao thông, khó tránh khỏi những thách thức về thủ tục, nguồn vốn hay giải phóng mặt bằng… Điều quan trọng là cách chúng tôi đối diện và xử lý. Đèo Cả luôn chủ động đồng hành cùng Chính phủ, các bộ, ban, ngành, địa phương và đối tác để tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, đẩy nhanh tiến độ dự án. Thực tế cho thấy, nhiều công trình trọng điểm mà chúng tôi tham gia đã có chuyển biến tích cực nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên.

Chẳng hạn, với dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh, chúng tôi đã tích cực làm việc với các cơ quan chức năng để góp phần hoàn thiện cơ chế, nâng tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia lên 70% và áp dụng sáng kiến PPP++. Cơ chế này giúp huy động sức mạnh hợp lực từ Nhà nước, nhà đầu tư, nhà thầu, đơn vị tư vấn… và quan trọng hơn là tăng tính trách nhiệm của từng bên. Chúng tôi xác định: "Muốn thông đường thực địa, trước hết phải thông đường trách nhiệm", để người dân có thể giám sát kết quả và sản phẩm một cách minh bạch.

Một hình ảnh quen thuộc với nhiều công trình giao thông: đường làm xong thì sớm xuất hiện ổ voi, ổ gà, dặm vá năm này qua năm khác. An toàn và tiện ích là trách nhiệm của Đèo Cả với cộng đồng được thể hiện và khẳng định thế nào qua các công trình Đèo Cả làm?

Ở các công trường của Đèo Cả, chúng tôi thường gắn một câu khẩu hiệu: "An toàn, hiệu quả - Đèo Cả đi đầu". Bên cạnh việc đảm bảo các yếu tố an toàn lao động và chất lượng công trình, chúng tôi bảo hành công trình trong suốt vòng đời dự án PPP.

Tại các dự án PPP mà Đèo Cả đang triển khai, việc bảo hành là có tài sản đảm bảo. Các nhà đầu tư bỏ tiền góp vốn, nếu sản phẩm hư hỏng, không khắc phục, doanh nghiệp dự án sẽ sử dụng chính khoản tiền góp vốn để thực hiện. Đó là cơ sở để chúng tôi tự tin bảo hành, bảo trì suốt vòng đời dự án theo đúng cam kết với cơ quan quản lý nhà nước và trách nhiệm với người dân.

Ông cân bằng vai trò, công việc của một chủ tịch tập đoàn chục tỉ USD với đời sống bình thường của ông với gia đình, bằng hữu, đối tác thế nào?

Không chỉ riêng tôi mà bất kỳ ai trong hệ thống Tập đoàn Đèo Cả cũng đều phải sống và làm việc có lý tưởng, đó là phụng sự cho sứ mệnh vì cuộc sống an toàn, sung túc cho con người, đất nước Việt Nam.

Để có thể tận hiến cho lý tưởng đó, chúng tôi không tránh khỏi việc phải thường xuyên xa nhà, xa những bữa cơm gia đình, xa những niềm vui cùng anh em, bạn bè. May mắn thay, phía sau mỗi người Đèo Cả luôn là một hậu phương vững chãi, đó là những người thân âm thầm hy sinh, tiếp thêm sức mạnh để họ yên tâm xa nhà, góp phần mang lại niềm hạnh phúc cho cộng đồng và đất nước.

Tôi có một triết lý đó là "nói như hát, hát như nói" để dẫn dắt mọi người. Không có "ngôn ngữ" nào chứa đựng đủ vui buồn, tiến thoái và cả lời tự răn tốt hơn âm nhạc. Với người Đèo Cả, âm nhạc không chỉ để hát để nghe, đó còn là cách chúng tôi khẳng định chiến lược và truyền tỏa văn hóa doanh nghiệp, coi âm nhạc như một công cụ quản trị hiệu quả. Qua các ca khúc, chúng tôi gắn kết tổ chức mình với các cơ quan, người dân và các đối tác; gắn kết tập thể người lao động với nhau; gắn kết tổ chức và cả gia đình họ.

Bản thân tôi cũng viết nhiều ca khúc để chia sẻ những điều chúng tôi đã làm, tri ân những ân nhân đã giúp đỡ, đồng thời gửi gắm định hướng tương lai của tập đoàn. Ở nhạc phẩm Phu đường, tôi bày tỏ thấu hiểu với nhọc nhằn và mất mát của người làm đường, làm hầm cho đất nước; và chúng tôi không quên những người thân phía sau các công nhân, kỹ sư, nhà quản lý: "Nhớ mẹ già, vợ hiền, con thơ…", lời người cha dặn con, lấy chí trai để mở hầm xuyên lòng núi, xây nên những cung đường kết nối những miền quê của Tổ quốc, sẵn sàng hy sinh vì mục tiêu chung.

Ông sẽ vui hay sẽ lo nghĩ nếu lĩnh vực làm hạ tầng giao thông có hàng chục, hàng trăm "Đèo Cả" khác?

Tôi sẽ rất vui. Nếu có hàng chục, hàng trăm "Đèo Cả" khác, cộng đồng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam sẽ cùng lớn mạnh, cùng chia sẻ tinh thần vượt khó và nuôi dưỡng ngọn lửa tự lực, tự cường, tự tôn dân tộc. Trong bối cảnh Bộ Chính trị ban hành "bộ tứ nghị quyết", đặc biệt Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, đây là điểm tựa giúp thổi bùng khát vọng cống hiến và khuyến khích doanh nghiệp tư nhân dấn thân vào các dự án lớn của đất nước.

Nhưng tôi không chủ quan. Các dự án hạ tầng mang tính chiến lược quốc gia đòi hỏi mức độ nghiên cứu thận trọng và khoa học cao nhất. Điều khiến tôi trăn trở là doanh nghiệp Việt cần thời gian tích lũy nguồn lực tài chính và công nghệ, để không rơi vào vị thế làm thuê ngay trên chính "sân nhà".

Vì thế, chiến lược của Đèo Cả là vừa mở rộng hợp tác, vừa nâng cao năng lực nội tại, từ nhân sự đến công nghệ để có thể đủ khả năng tham gia các dự án trọng điểm sắp tới, dẫn dắt cộng đồng doanh nghiệp trong nước cùng trưởng thành và phát triển bền vững.

Khi nói chuyện với các bạn trẻ, điều ông mong các bạn trẻ thấu hiểu và hành động nhất, là gì?

Tháng 4 vừa qua, tôi có buổi trao đổi với các bạn sinh viên Trường đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM nhân dịp ngày hội học sinh, sinh viên khởi nghiệp SV Startup. Trong số những lời khuyên tôi đưa ra hôm đó, "thái độ cao hơn trình độ" là điều tôi muốn các bạn trẻ, cả những người lao động trong hệ thống Đèo Cả nhớ thật kỹ trong quá trình lập nghiệp.

Trình độ có thể "học", nhưng thái độ buộc phải "rèn". Kỹ năng mềm, tinh thần cầu tiến, sự kiên trì và kỷ luật bản thân là những yếu tố quyết định khả năng thích nghi, khả năng bứt phá của mỗi người.

Kiến thức được học trên giảng đường là nền móng. Nhưng chính thái độ mới là thứ quyết định xem các em sẽ xây được gì, một căn nhà nhỏ lụp xụp hay một tòa lâu đài trên nền móng ấy. Thái độ tốt cũng mở ra cho các bạn trẻ nhiều cánh cửa: Cơ hội được hướng dẫn, được giúp đỡ, được tạo điều kiện để phát triển. Bởi, trong bất cứ môi trường nào, người có thái độ tích cực luôn là người được tin tưởng và trao gửi kỳ vọng.

Nếu một ai đó nói rằng Đèo Cả mạnh vì có quan hệ mạnh, ông sẽ chia sẻ lại thế nào?

Suốt bốn thập kỷ qua, Tập đoàn Đèo Cả khẳng định vị thế không bằng lời nói mà bằng hành động, xác lập "từ công việc phát sinh ra quan hệ", khi đã nhận việc là phải hoàn thành. Doanh nghiệp thường nhận những công việc khó, công trình phức tạp từ yêu cầu thực tiễn của đất nước để giải quyết, chính từ các dự án lớn thành công trở thành bằng chứng xác đáng, góp phần gây dựng niềm tin từ lãnh đạo Đảng và Nhà nước.

Và chúng tôi hiểu rằng, niềm tin ấy không phải là bất biến theo nhiệm kỳ. Trong tương lai, có thể sẽ là những quan điểm điều hành khác, nhưng với Đèo Cả, điểm tựa bền vững vẫn là tư duy "lấy công việc làm trọng", hành động vì lợi ích quốc gia.

Đồng hành cùng ngành giao thông vận tải qua không ít giai đoạn khó khăn từ thanh tra, kiểm toán đến cả những cuộc điều tra chuyên sâu, Đèo Cả luôn giữ vững nguyên tắc: Chủ động đối diện để tháo gỡ, kiên định với chiến lược "tăng trưởng tập trung" - không xa rời ngành nghề cốt lõi của mình, nhưng sẵn sàng kết nối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực khác liên quan, cùng tạo ra chuỗi giá trị dịch vụ để "con đường vàng tạo ra giá trị vàng".

Những mối quan hệ mà chúng tôi có, tôi vô cùng tự hào bởi đó là sự tin tưởng, ghi nhận và tôn trọng dành cho những thành tựu mà người Đèo Cả đã nỗ lực đạt được trong suốt hành trình của mình.

Xin cám ơn ông!