Chuyển chuyến bay quốc tế về sân bay Long Thành phải kết nối được hạ tầng giao thông

Giảm áp lực cho sân bay Tân Sơn Nhất

Theo phương án phân chia khai thác sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đưa ra dựa trên phân tích của đơn vị tư vấn gồm hai kịch bản: Phương án 1 chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế sang Long Thành khi nơi này hoạt động từ năm 2026, phương án 2 giữ lại các đường bay quốc tế ngắn dưới 1.000 km tại Tân Sơn Nhất.

Liên quan đến phương án chuyển các chuyến bay quốc tế sang sân bay Long Thành, ACV cho rằng, nhiều năm qua sân bay Tân Sơn Nhất đã hoạt động vượt xa công suất thiết kế, đây là sân bay đông đúc nhất cả nước với lượng hành khách rất lớn, đặc biệt là các chuyến bay quốc tế và nội địa cùng khai thác trong một không gian giới hạn. Điều này dẫn đến tình trạng quá tải, kẹt cứng, làm giảm chất lượng phục vụ, gây phiền toái như chờ làm thủ tục lâu, kẹt xe quanh sân bay, mất thời gian và căng thẳng cho hành khách.

Việc chuyển các chuyến bay quốc tế sang Long Thành sẽ giúp giảm áp lực rất lớn cho Tân Sơn Nhất, giúp sân bay này tập trung phục vụ các chuyến bay nội địa với chất lượng tốt hơn, nhanh hơn và dễ dàng hơn.

Theo các kịch bản dự báo tăng trưởng của ACV, trong trường hợp áp dụng phương án chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế về khai thác tại sân bay Long Thành tổng sản lượng hành khách tại sân bay Long Thành có thể đạt khoảng 92 triệu lượt vào năm 2060, tương ứng với tốc độ tăng trưởng bình quân năm khoảng 4,52% trong giai đoạn 2026 - 2060.

Trong khi đó, Sân bay Long Thành được thiết kế và xây dựng theo tiêu chuẩn sân bay quốc tế hiện đại bậc nhất, với hệ thống nhà ga rộng rãi, công nghệ làm thủ tục tự động, luồng di chuyển thông thoáng, cơ sở vật chất tiện nghi, đáp ứng nhu cầu hành khách trong thời đại mới. Hành khách sẽ được trải nghiệm dịch vụ nhanh chóng, tiện lợi, giảm thiểu tối đa thời gian chờ đợi, đảm bảo sự thoải mái và tiện lợi hơn khi bay quốc tế.

Ngoài ra, sân bay Long Thành được xây dựng với công suất thiết kế tối đa 100 triệu hành khách/năm khi hoàn thành toàn bộ các giai đoạn; hạ tầng đồng bộ, hiện đại; không bị hạn chế giờ bay ban đêm, giảm ô nhiễm môi trường, tiếng ồn so với khu vực nội đô.

Mặt khác, Long Thành nằm ở vị trí thuận lợi kết nối với các vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ, với nhiều dự án giao thông lớn đang và sẽ được đầu tư như mở rộng đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, Vành đai 3, Biên Hòa - Vũng Tàu, Bến Lức - Long Thành, các tuyến metro, đường sắt nhẹ, đường sắt cao tốc… giúp hành khách không chỉ dễ dàng tiếp cận sân bay mà còn thuận tiện trong việc đi về các tỉnh lân cận, giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông mà Tân Sơn Nhất đang gặp phải.

Cũng theo ACV, nếu bay quốc tế tại sân bay Tân Sơn Nhất, khách phải xếp hàng dài, tốn nhiều thời gian để làm thủ tục bay, tắc nghẽn lối vào, chỗ ngồi, ít tiện nghi trong khu vực chờ. Trong khi đó, sân bay Long Thành sẽ mang lại trải nghiệm hoàn toàn khác như: Nhà ga được xây dựng trên diện tích lớn; thủ tục nhanh gọn nhờ công nghệ mới; dịch vụ tốt hơn, khai thác 24/7, mở rộng lựa chọn chuyến đêm, tối ưu thời gian nối chuyến quốc tế…

Long Thành không chỉ là sân bay dành riêng cho TP.HCM mà còn là cửa ngõ quốc tế phục vụ toàn bộ vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ và cả một phần vùng Tây Nam Bộ. Nhờ vậy, Long Thành trở thành sân bay quốc tế thực sự của cả vùng, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, giao thương và du lịch cho nhiều địa phương, đồng thời giảm tải áp lực cho TP.HCM và Sân bay Tân Sơn Nhất.

Khi toàn bộ chuyến bay quốc tế hội tụ về Sân bay Long Thành, tỷ lệ khách nối chuyến quốc tế sẽ tăng mạnh, giúp Việt Nam trở thành một điểm dừng quan trọng trên bản đồ hàng không khu vực, tạo điều kiện để mở thêm đường bay thẳng đến các nước trên thế giới; thu hút các hãng hàng không quốc tế mở đường bay mới, tạo cạnh tranh về giá vé và dịch vụ.

Sân bay Long Thành không chỉ là cửa ngõ cho hành khách, mà còn là trung tâm hàng hóa hàng không quốc tế, kết nối trực tiếp với các cảng biển lớn và khu công nghiệp trọng điểm. Điều này sẽ giảm tải cho Tân Sơn Nhất, thúc đẩy xuất khẩu, thương mại điện tử xuyên biên giới và thu hút đầu tư vào ngành logistics.

Phía ACV cũng tin tưởng việc chuyển các chuyến bay quốc tế sang Sân bay Long Thành là một bước đi chiến lược, đặt lợi ích của người dân, hành khách lên hàng đầu, đồng thời phù hợp với sự phát triển bền vững của ngành hàng không Việt Nam trong tương lai. Đây không chỉ là việc đổi địa điểm sân bay, mà là nâng cấp toàn diện trải nghiệm bay, góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm hàng không quốc tế tầm cỡ khu vực.

Cần đánh giá kỹ lưỡng

Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn - chuyên gia quy hoạch đô thị nêu quan điểm, dưới góc độ khoa học, việc chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế về Long Thành cần tính toán cho hợp lý. Nếu quốc nội ở sân bay Tân Sơn Nhất, quốc tế ở Long Thành thì nhu cầu di chuyển giữa hai sân bay sẽ phát sinh thêm. Long Thành khi đó không thể hoạt động độc lập mà phụ thuộc vào Tân Sơn Nhất.

Việc tách riêng các chuyến bay quốc tế về Long Thành sẽ phát sinh thêm chi phí. Nếu Long Thành trở thành một trung tâm trung chuyển, các chuyến bay đường dài sẽ phải gom khách từ nhiều nơi. Điều này khiến không ít hành khách nội địa phải bay đến Tân Sơn Nhất rồi di chuyển 40 km sang Long Thành để nối chuyến quốc tế, phát sinh thêm chi phí đi lại và vận hành.

Đồng quan điểm, chuyên gia đô thị Trương Nam Thuận cũng cho rằng, hạ tầng kết nối giữa sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành hiện vẫn phụ thuộc gần như hoàn toàn vào cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây cùng QL1 và QL51. Đây đều là những tuyến đường vốn quá tải vào các giờ cao điểm, dịp lễ, tết mà nay sẽ phải gánh thêm lượng lớn hành khách và dịch vụ hậu cần hàng không. Ngoài ra, các dự án kết nối trực tiếp như Vành đai 3, Vành đai 4, đường sắt nhẹ Thủ Thiêm - Long Thành hay mở rộng metro số 1 đến Long Thành đều chậm tiến độ, khó hoàn thành đồng bộ với thời điểm sân bay khai thác. Trong khi, dự án mở rộng đoạn đầu cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây sẽ khởi công ngày 19/8, còn toàn tuyến Long Thành - Dầu Giây dự kiến hoàn thành cơ bản năm 2026.

Vì vậy để tính toán chuyển chuyến bay quốc tế sang sân bay Long Thành đảm bảo thuận tiện cho hành khách đi lại và không phát sinh chi phí thì hạ tầng giao thông phải được phát triển đồng bộ, như mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, xây dựng tuyến đường kết nối trực tiếp giữa hai sân bay… và hoàn thành cùng thời điểm đưa sân bay Long Thành vào khai thác, ông Thuận nhấn mạnh.