Trường Đại học Điện lực - Cái nôi đào tạo nhân lực năng lượng chủ lực quốc gia

Hiện nay, Nhà trường được Bộ Công Thương giao nhiệm vụ là cơ sở đào tạo chính trong tiến trình chuyển dịch năng lượng, hướng tới bảo đảm an ninh năng lượng, phát triển bền vững và thực hiện thành công cam kết net-zero vào năm 2050.

Hơn sáu thập niên đồng hành cùng ngành năng lượng Việt Nam.

Tiền thân từ Trường Kỹ nghệ Thực hành thành lập năm 1898, đến năm 2006, Trường chính thức trở thành Đại học Điện lực theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Đây là dấu mốc lịch sử quan trọng, khẳng định vị thế của ngôi trường công lập tại Việt Nam đào tạo chuyên sâu về điện và năng lượng.

Trong suốt hơn sáu thập niên gắn bó với lịch sử ngành năng lượng Việt Nam, Nhà trường đã đào tạo hàng chục vạn kỹ sư, cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ, đóng góp trực tiếp vào hầu hết các công trình năng lượng trọng điểm quốc gia. Từ thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu đến lưới điện 500kV Bắc - Nam; từ các dự án điện khí, điện than đến điện gió, điện mặt trời trải dài khắp đất nước. Ở đâu có công trình năng lượng, ở đó có dấu ấn của các thế hệ kỹ sư, cán bộ được đào tạo từ Trường Đại học Điện lực.

Với quy mô đào tạo hiện nay khoảng 25.000 người học, cho thấy sức hút cũng như vai trò ngày càng lớn của Nhà trường trong việc cung cấp nguồn nhân lực cho ngành năng lượng. Khoảng 70% đội ngũ nhân lực ngành Điện Việt Nam - từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đến các doanh nghiệp FDI và tư nhân trong lĩnh vực năng lượng đều trưởng thành từ EPU.

Từ kỹ sư vận hành hệ thống điện, cán bộ điều độ đến đội ngũ quản lý đều có dấu ấn của sinh viên EPU hiện diện khắp các công trình năng lượng, minh chứng rõ nét vai trò bền bỉ của EPU trong sự phát triển ngành điện và ngành năng lượng quốc gia.

Sứ mệnh mới trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng

Trong bối cảnh Việt Nam cam kết đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050, đặt ra yêu cầu cấp thiết về nhân lực chất lượng cao, không chỉ trong lĩnh vực điện truyền thống mà còn ở năng lượng tái tạo, LNG, hydrogen, lưu trữ, điện hạt nhân, an ninh mạng công nghiệp và thị trường điện cạnh tranh.

Bộ Công Thương đã giao cho Trường Đại học Điện lực sứ mệnh trở thành cơ sở đào tạo chính cung ứng nhân lực chất lượng cao cho tiến trình chuyển dịch năng lượng. Đây không chỉ là sự tin tưởng, mà còn là trách nhiệm chính trị - lịch sử lớn lao, khẳng định vai trò tiên phong của EPU trong chuẩn bị lực lượng trí thức, chuyên gia, kỹ sư cho sự nghiệp bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Hệ sinh thái đào tạo của Trường được thiết kế toàn diện và liên thông từ bậc cử nhân, kỹ sư đến thạc sĩ, tiến sĩ ở hầu hết các lĩnh vực then chốt của ngành năng lượng. Các chương trình đào tạo ở bậc đại học trải rộng từ lĩnh vực công nghệ kĩ thuật và quản lý, trong đó tập trung vào lĩnh vực năng lượng và chuyên ngành: Kỹ thuật điện, Hệ thống điện, Lưới điện thông minh, Công nghệ kỹ thuật năng lượng, Năng lượng tái tạo, Nhiệt điện, Điện hạt nhân, Quản lý năng lượng, Công nghệ kỹ thuật điện tử - viễn thông, Công nghệ thông tin, Khoa học dữ liệu đến Điều khiển - Tự động hóa, Trí tuệ nhân tạo.

Ở bậc sau đại học, EPU đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ trong các chuyên ngành Kỹ thuật điện, Kỹ thuật năng lượng, Quản lý năng lượng, Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa, cung cấp đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học cho ngành. Đây là lực lượng nhân lực chất lượng cao tham gia trực tiếp vào nghiên cứu, hoạch định chính sách, quản lý vận hành các hệ thống năng lượng hiện đại.

Một điểm nhấn khác trong hệ sinh thái đào tạo của EPU là chú trọng đào tạo chuyên ngành Điện hạt nhân. Trước đây, Nhà trường đã đào tạo những khóa kỹ sư điện hạt nhân đầu tiên để chuẩn bị cho chiến lược phát triển điện hạt nhân quốc gia. Hiện nay, theo nhiệm vụ được giao, EPU tiếp tục sứ mệnh đào tạo kỹ sư và chuyên gia điện hạt nhân nhằm bảo đảm nguồn nhân lực cho khi Việt Nam tái khởi động chương trình này.

Hiện Trường Đại học Điện lực đang xây dựng lộ trình đào tạo 03 giai đoạn, từ tích hợp học phần cơ sở về vật lý hạt nhân, an toàn bức xạ, mô phỏng lò phản ứng, và tự động hóa nhà máy điện hạt nhân cũng như tích hợp vận hành nhà máy điện hạt nhân vào lưới điện quốc gia. Đây là bước đi dài hạn, chủ động nguồn nhân lực cho lĩnh vực đặc biệt nhạy cảm và then chốt này.

Phấn đấu trở thành đại học nghiên cứu ứng dụng hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng tại Việt Nam

Theo lãnh đạo Nhà trường, để EPU phát huy tối đa vai trò trụ cột, cần có những cơ chế, chính sách đồng bộ từ phía Nhà nước, các bộ, ngành và doanh nghiệp. Trước hết, cần xây dựng cơ chế đặt hàng nhân lực chiến lược gắn với nhu cầu cụ thể của EVN, PVN, TKV và các doanh nghiệp năng lượng. Tiếp đến, cần đầu tư trọng điểm để hình thành các trung tâm nghiên cứu - phòng thí nghiệm hiện đại tại Trường, đặc biệt trong các lĩnh vực điện hạt nhân, hydrogen, lưu trữ và an ninh năng lượng số.

Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, EPU đã tiên phong mở ngành Trí tuệ nhân tạo (AI), với hai chuyên ngành mới là Trí tuệ nhân tạo trong năng lượng và Trí tuệ nhân tạo trong tự động hóa. Đây là định hướng đào tạo gắn liền với xu thế phát triển công nghệ cao, nhằm đưa AI vào các hệ thống năng lượng thông minh, từ dự báo phụ tải, vận hành tối ưu lưới điện, điều khiển tự động, đến quản lý vận hành thị trường điện số. Với ngành AI, EPU không chỉ đáp ứng nhu cầu nhân lực công nghệ của thời đại chuyển đổi số, mà còn góp phần đưa Việt Nam bắt kịp xu thế phát triển năng lượng xanh, sạch, hiện đại.

Cùng với đó là chính sách học bổng, đãi ngộ đặc thù thu hút học sinh giỏi và nhân tài, cũng như giao EPU chủ trì các đề tài khoa học, nhiệm vụ quốc gia về an ninh năng lượng. Hợp tác công - tư quốc tế sẽ là chìa khóa để hình thành mô hình "Đại học Viện nghiên cứu - Doanh nghiệp", bảo đảm đào tạo gắn với thực tiễn và yêu cầu phát triển mới.

Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, EPU đã chứng minh được vị thế là trung tâm đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng.

Với truyền thống vẻ vang, bản lĩnh chính trị vững vàng và khát vọng đổi mới sáng tạo, Nhà trường sẽ tiếp tục phát huy vai trò tiên phong, đồng hành cùng cả hệ thống chính trị, góp phần đưa Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số và sớm trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.