Vì sao hành khách không được dùng sạc dự phòng trên máy bay?

Ba hãng hàng không của Việt Nam là Vietnam Airlines, Bamboo Airways và Vietjet Air vừa cập nhật quy định mới về việc mang theo pin dự phòng trên các chuyến bay.

Dẫn quy định của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) và Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế (IATA), Vietnam Airlines cho biết, pin lithium và các thiết bị điện tử sử dụng loại pin này phải được vận chuyển đúng quy định để tránh nguy cơ cháy nổ, đe dọa đến an toàn của hành khách và chuyến bay. 

Cụ thể, pin lithium không được chấp nhận vận chuyển trong hành lý ký gửi và chỉ được mang theo hành lý xách tay do có thể gây nguy hiểm trong quá trình vận chuyển. 

Hành khách cần lấy pin lithium ra khỏi hành lý xách tay và đặt ở nơi dễ quan sát trong suốt chuyến bay. 

Để đảm bảo an toàn, hành khách không được sạc pin lithium từ cổng USB trên máy bay và không sử dụng pin lithium để sạc các thiết bị điện tử. 

Hành khách có thể mang theo pin lithium và các thiết bị điện tử sử dụng loại pin này có công suất dưới 100Wh trong hành lý xách tay, với số lượng tối đa 20 viên, bao gồm cả pin dự phòng và pin gắn trong thiết bị. 

Đối với pin lithium có công suất từ 100Wh đến 160Wh, hành khách cần thông báo và được sự chấp thuận của hãng hàng không trước khi mang lên máy bay với số lượng tối đa hai viên. 

Riêng pin lithium có công suất trên 160Wh hoặc pin bị hỏng, phồng rộp sẽ không được vận chuyển bằng máy bay dưới bất kỳ hình thức nào. 

Vietnam Airlines khuyến nghị hành khách kiểm tra thông tin về quy định vận chuyển pin lithium trước chuyến bay để hành trình an toàn, thuận lợi. 

Trong khi đó, trên cơ sở Chỉ thị số 1027 ngày 26/2/2025 của Cục Hàng không Việt Nam về việc tăng cường các biện pháp đảm bảo an toàn hàng không; đồng thời căn cứ trên cơ sở đánh giá rủi ro an toàn bay liên quan đến các sự cố cháy nổ do pin lithium trên các chuyến bay quốc tế trong những tháng đầu năm 2025, Bamboo Airways cũng thông báo tăng cường các biện pháp nhằm nhận diện và ứng phó kịp thời với các mối nguy từ chập, cháy thiết bị sạc điện có chứa pin lithium. 

Theo đó, ngoài việc yêu cầu hành khách tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về kiểm soát thiết bị sạc điện có pin lithium, Bamboo Airways đề nghị, trước khi lên máy bay, hành khách hợp tác chủ động lấy sạc dự phòng ra khỏi hành lý xách tay. Trên máy bay, hành khách phải mang sạc dự phòng theo người hoặc để ở vị trí an toàn, dễ quan sát ngay gần hành khách, không gây cản trở lối đi và lối thoát hiểm. Tuyệt đối không sử dụng sạc dự phòng hoặc thực hiện sạc thiết bị điện trong suốt hành trình bay.

"Trong trường hợp phát hiện có bất thường về nhiệt độ đối với sạc dự phòng hoặc thiết bị có chứa pin lithium trên tàu bay, hành khách phải thông báo ngay cho tiếp viên hàng không để có hành động ứng phó cần thiết và kịp thời, đảm bảo an toàn cho chuyến bay", Bamboo Airways khuyến cáo và cho biết, hãng được miễn trừ trách nhiệm đối với bất kì bất tiện hoặc tổn thất về hành lý của hành khách (nếu có) khi Hãng phải áp dụng các biện pháp khẩn cấp cần thiết theo quy định, nhằm xử lý sự cố liên quan đến vật phẩm có chứa pin lithium.

Trước đó, Vietjet Air cũng cập nhật quy định mới về việc mang theo pin dự phòng trên các chuyến bay, theo căn cứ Chỉ thị số 1027 ngày 26/2 của Cục Hàng không Việt Nam về kiểm soát các vật phẩm chứa pin lithium nhằm đảm bảo tuyệt đối an toàn hàng không.

Theo đó, pin dự phòng cần được lấy ra khỏi hành lý xách tay và đặt tại vị trí dễ dàng quan sát trong suốt thời gian bay. Hành khách không được cắm sạc pin dự phòng dưới mọi hình thức, cũng như không được dùng pin dự phòng để sạc các thiết bị cá nhân trong chuyến bay. 

Không chỉ hai hãng hàng không của Việt Nam, mới đây Singapore Airlines cũng có thông báo sẽ cấm hành khách sử dụng pin dự phòng không dây trong các chuyến bay từ ngày 1/4 tới. 

Thai Airways International của Thái Lan và Air Asia của Malaysia đã thông báo cấm sử dụng sản phẩm trên toàn bộ hành trình. 

Air Busan của Hàn Quốc cấm khách để pin dự phòng ở ngăn hành lý trên đầu. 

Theo tìm hiểu, hầu hết các pin dự phòng đều sử dụng pin Lithium-ion hoặc Lithium-polymer. Đây là loại pin có khả năng tích trữ năng lượng cao nhưng cũng rất nhạy cảm với các tác động bên ngoài như va đập, chấn động, nhiệt độ cao. 

Trong quá trình vận chuyển hành lý ký gửi, pin dự phòng có thể chịu tác động của sự thay đổi áp suất đột ngột. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng đoản mạch, gây ra nhiệt lượng lớn và gây cháy nổ.

Ngoài ra, vì hành lý ký gửi thường phải chịu nhiều tác động va đập trong quá trình vận chuyển, đặc biệt là khi xếp lên xuống máy bay nên nguy cơ hỏng vỏ bọc của pin (sạc dự phòng) hoàn toàn có thể xảy ra, dễ gây chập mạch và dẫn đến cháy nổ gây nguy hiểm cho hành khách cũng như máy bay.

Pin dự phòng chỉ được phép mang lên máy bay khi chấp hành một số quy định như chỉ mang theo dưới dạng hành lý xách tay chứ không được ký gửi. Hành khách phải tắt nguồn hoàn toàn pin dự phòng, không để ở chế độ ngủ đông hoặc chờ khi lên máy bay. 

Đặc biệt, khi chuyến bay cất cánh hay hạ cánh, tuyệt đối không được sử dụng pin sạc dự phòng.

Pin dự phòng phải đóng gói trong hộp như khi mới mua hoặc cách điện các đầu cực cẩn thận bằng băng dính hoặc túi bảo vệ chuyên dụng để phòng ngừa đoản mạch, chập mạch,... pin dự phòng phải có nguồn gốc, thông tin công suất và dung lượng rõ ràng. 

Mới đây nhất, ngày 20/3, chiếc máy bay Airbus của Hong Kong Airlines khởi hành từ sân bay Tiêu Sơn, thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc đến đặc khu Hong Kong (Trung Quốc) đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay quốc tế Trường Lạc, thành phố Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến, sau khi pin dự phòng ở ngăn hành lý xách tay bốc cháy. 

Còn đầu năm nay, chuyến bay của Air Busan từ Busan ở Hàn Quốc đến Hong Kong (Trung Quốc) cũng gặp sự cố hỏa hoạn tại sân bay Gimhae liên quan đến vấn đề sạc dự phòng.