Hàng loạt giải pháp thúc tiến độ giải ngân vốn đầu tư công ngành Xây dựng

Trong công điện, Bộ Xây dựng cho biết, năm 2025 là năm cuối của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, để bảo đảm hoàn thành các mục tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 -2025, góp phần thực hiện thành công mục tiêu tăng trưởng của cả nước đạt 8,0% trở lên trong năm 2025, Bộ Xây dựng đã có nhiều văn bản chỉ đạo các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công các dự án; đặc biệt là với các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm và các dự án phải hoàn thành, bàn giao trong năm 2025 theo quyết định của cấp có thẩm quyền.

Tuy nhiên, kết quả giải ngân1kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước đến hết tháng 8/2025 của Bộ Xây dựng chỉ đạt 36,7% thấp hơn bình quân chung của cả nước (46,3%).

Thực hiện các Nghị quyết Hội nghị Ban thường vụ Đảng ủy Bộ Xây dựng: số 15-NQ/ĐU ngày 16/5/2025, số 19-NQ/ĐU ngày 12/6/2025; tiếp theo Công điện số 18/CĐ-BXD ngày 21/5/2025 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng và các văn bản chỉ đạo của Bộ Xây dựng về đôn đốc đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo Giám đốc Sở Xây dựng, Ban Quản lý dự án và thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan tập trung thực hiện các giải pháp, biện pháp linh hoạt, sáng tạo, kịp thời, hiệu quả, quyết liệt để đẩy mạnh thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công đã phân bổ cho các dự án... Việc đẩy mạnh tiến độ giải ngân phải gắn với bảo đảm chất lượng công trình, không để xảy ra tiêu cực, thất thoát, lãng phí, vi phạm quy định pháp luật.

Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cấp chính quyền, hệ thống chính trị địa phương vào cuộc để giải quyết dứt điểm các vướng mắc về mặt bằng đã tồn tại kéo dài, kịp thời bàn giao công địa cho các đơn vị tổ chức thi công, tạo điều kiện hoàn thành bàn giao dự án đưa vào sử dụng bảo đảm chất lượng, đáp ứng tiến độ yêu cầu.

"Trường hợp không giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng, không thể hoàn thành dự án theo tiến độ, đặc biệt là đối với các dự án đã được cấp có thẩm quyền gia hạn thời gian thực hiện và các dự án lồng ghép nguồn vốn ngân sách Trung ương với ngân sách địa phương. Bộ Xây dựng sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền dừng thực hiện dự án để bàn giao về địa phương tiếp tục quản lý, thực hiện đầu tư theo quy định của Luật Đường bộ năm 2024 và Nghị định 65/2024/NĐ- CP ngày 26/12/2024", Bộ Xây dựng nêu rõ.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng đề nghị các đồng chí lãnh đạo Bộ theo phân công, trực tiếp chỉ đạo các chủ đầu tư, ban quản lý dự án và các cơ quan tham mưu liên quan của Bộ rà soát tình hình thực hiện, làm việc cụ thể với các địa phương để có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh tiến độ thực hiện, giải ngân của các dự án; đặc biệt phải hoàn thành các công trình, dự án trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia trong danh mục 3.000km đường cao tốc, hoàn thành các hạng mục ITS và thu phí để kịp tổ chức thu vào tháng 01/2026; bảo đảm giải ngân tối thiểu 95%, phấn đấu giải ngân 100% kế hoạch đã được giao.

Bộ Xây dựng yêu cầu các chủ đầu tư, ban quản lý dự án chỉ đạo các nhà thầu, tư vấn có giải pháp đẩy nhanh hơn nữa tiến độ triển khai, tiến độ thi công và các thủ tục nội nghiệp của các dự án, bảo đảm việc giải ngân theo đúng kế hoạch đã đề ra, tuân thủ quy định pháp luật và hợp đồng đã ký kết; thực hiện nghiêm túc và kịp thời các kết luận, kiến nghị của cơ quan có thẩm quyền (thanh tra, kiểm tra, Kiểm toán nhà nước,…); kiên quyết xử lý các nhà thầu, tư vấn chậm trễ trong việc thực hiện các nội dung nêu trên. Trong đó, đặc biệt lưu ý không được kéo dài tiến độ các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm có chỉ đạo hoàn thành trong năm 2025.

Các chủ đầu tư, ban quản lý dự án phải tăng cường tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng vốn đầu tư công; rà soát kỹ tiến độ, khối lượng còn lại, kế hoạch vốn đã được giao để xây dựng kế hoạch giải ngân chi tiết từng tháng, kiểm tra, giám sát việc thực hiện đối với từng dự án. Trường hợp cần điều chỉnh, điều hoà kế hoạch vốn, khẩn trương báo cáo, đề xuất Bộ xử lý theo quy định; chịu hoàn toàn trách nhiệm trong việc chậm báo cáo dẫn đến không hoàn thành kế hoạch được giao.

Ban Quản lý dự án đường sắt khẩn trương làm việc với các địa phương liên quan để chuẩn xác nhu cầu sử dụng vốn năm 2025 cho công tác giải phóng mặt bằng của dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, báo cáo Bộ trước ngày 15/9/2025, để kịp thời bổ sung, bảo đảm đủ nguồn vốn thực hiện các dự án.

"Các chủ đầu tư, ban quản lý dự án phải đẩy nhanh tiến độ triển khai đầu tư công trình thuộc hệ thống quản lý giao thông thông minh, trạm thu phí, trạm kiểm soát tải trọng xe thuộc các dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, giai đoạn 2021 - 2025 và các dự án cao tốc khác để đủ điều kiện thu phí, đáp ứng tiến độ yêu cầu", Bộ Xây dựng yêu cầu.

Đồng thời, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án phải rà soát, xây dựng quy định trình tự, thủ tục, thời gian xử lý hồ sơ thanh toán nội bộ tại đơn vị, bảo đảm rút ngắn thời gian xử lý công tác nội nghiệp phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành; công khai quy trình giải ngân tại đơn vị tới các nhà thầu, tư vấn tham gia thực hiện dự án; xử lý nghiêm cán bộ, phòng, ban không tuân thủ quy trình giải ngân, gây khó khăn cho đơn vị khi làm thủ tục thanh toán. Thực hiện các thủ tục thanh toán vốn đầu tư cho dự án trong thời hạn 04 ngày kể từ ngày có khối lượng được nghiệm thu theo quy định.

Đối với Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng và Cục Đường bộ Việt Nam, Bộ Xây dựng yêu cầu hai cơ quan này theo dõi chặt chẽ kết quả triển khai và tiến độ thi công của từng dự án; chủ trì tổ chức các đoàn kiểm tra, đôn đốc và giám sát tình hình thực các dự án, kịp thời phát hiện các tồn tại, khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng tới tiến độ các dự án và đề xuất giải pháp xử lý; kịp thời giải quyết, xử lý bảo đảm đúng quy định, thời hạn đối với các hồ sơ dự án do các chủ đầu tư, ban quản lý dự án trình; tham mưu lãnh đạo Bộ làm việc với các địa phương, bộ, ngành liên quan để xử lý tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác GPMB vượt thẩm quyền xử lý của các chủ đầu tư, ban quản lý dự án; chấn chỉnh kịp thời đối với các đơn vị có biểu hiện gây khó khăn, chậm trễ trong công tác chỉ đạo, điều hành, triển khai thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công theo kế hoạch.

Bộ Xây dựng giao Vụ Kế hoạch - Tài chính theo dõi chặt chẽ kết quả giải ngân các dự án, kịp thời tham mưu lãnh đạo Bộ chỉ đạo chấn chỉnh, đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân đối với các dự án có kết quả giải ngân thấp; phối hợp với Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng, Cục Đường bộ Việt Nam điều chỉnh kế hoạch giải ngân hằng tháng phù hợp với tiến độ thực hiện thực tế của từng dự án.

"Vụ Kế hoạch - Tài chính chủ trì, tham mưu lãnh đạo Bộ điều chỉnh kế hoạch trung hạn và kế hoạch năm (trên cơ sở đề nghị của các chủ đầu tư) từ các dự án giải ngân chậm, hết nhu cầu cho các dự án có nhu cầu để đẩy nhanh tiến độ hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh giảm kế hoạch năm đã được giao đối với các dự án không còn nhu cầu và không thể điều chỉnh cho các dự án khác", Công điện nêu rõ.